Η Κινεζική Ιατρική δεν μοιράζεται τους ίδιους όρους και τις ίδιες ιατρικές γνώσεις με την Δυτική Ιατρική για να εξηγήσει τις ασθένειες και την φυσιολογία, αλλά έχει την δική της ορολογία και περιγράφει μοναδικά ό,τι αφορά στο ανθρώπινο σώμα.
Κάποιες έννοιες της Κινεζικής Ιατρικής είναι πιο ξεκάθαρες για τους θεραπευτές που την αντιπροσωπεύουν, αλλά και για τους ασθενείς, όπως και για όλους τους επαγγελματίες υγείας. Τέτοιες παραδείγματος χάριν, είναι οι λέξεις Γιν και Γιανγκ. Υπάρχουν όμως και άλλες που προκαλούν σύγχυση, όπως Ανεπάρκεια του Γιν του νεφρού ή Στασιμότητα του Τσι του ήπατος.
Επίσης στην Κινεζική Ιατρική συνηθίζεται να χρησιμοποιούν μεταφορές από την φύση για να εξηγήσουν τον τρόπο που λειτουργεί το σώμα και την οργάνωση που έχουν κάποια συστήματα του οργανισμού μας.
Ας δούμε πώς μπορούμε να κατανοήσουμε καλύτερα την ορολογία της Κινεζικής Ιατρικής
Το Γιν και το Γιανγκ: η αρχή των πάντων
Στην φιλοσοφία των Ταοϊστών στηρίζεται και η θεωρία του Γιν και του Γιανγκ, καθώς αυτή ορίζει ότι στην φύση υπάρχουν αντίθετες δυνάμεις που αλληλοεπιδρούν.
Σύμφωνα λοιπόν με την Κινεζική Ιατρική, το Γιν αφορά την ύλη του σώματος, δηλαδή τους ιστούς, τα σωματικά υγρά και την Ουσία. Το Γιανγκ, από την άλλη πλευρά, αναφέρεται στις μεταβολικές δραστηριότητες του οργανισμού όπως η πέψη, η κυκλοφορία, η εφίδρωση και η ανάπτυξη.
Τα 12 Κανάλια και τα Οργανικά Συστήματα
Στην Κινεζική Ιατρική υπάρχουν 12 κανάλια (μεσημβρινοί) τα οποία αντιστοιχούν σε 12 συστήματα του οργανισμού μας, από τα οποία παίρνουν και τα ονόματά τους. Αυτό μπορεί να είναι λίγο μπερδεμένο, γιατί τα όργανα στην Κινεζική Ιατρική έχουν το ίδιο όνομα με τα ανατομικά μας όργανα π.χ. Καρδιά, Συκώτι, Νεφρά, Ουροδόχος κύστη. Άλλα ονόματα είναι San Jiao(Τριπλή θερμότητα), Chong Ren, Du και Dai κανάλια.
Η Κινεζική Ιατρική συνδέει κάθε κανάλι και όργανο του σώματος με ένα σύνολο λειτουργιών και συμπτωμάτων καθώς και με περιοχές του σώματος που συνδέονται με τα κανάλια και τα σημεία βελονισμού. Σε αυτό το θέμα, η Κινεζική Ιατρική δεν συνάδει με την Δυτική και τον ορισμό της για την λειτουργία και την φυσιολογία των οργάνων.
Όταν λοιπόν στην Κινεζική ορολογία λέμε Ανεπάρκεια στο Γιν του νεφρού ή Στασιμότητα στο Τσι του ήπατος, δεν σημαίνει ότι κάποιος έχει πρόβλημα στα νεφρά ή το συκώτι.
Τι είναι το ¨Τσι¨;
Επειδή η Κινεζική γλώσσα είναι μια νοηματική γλώσσα και μεταφράζεται σύμφωνα με τα συμφραζόμενα, η λέξη Qi(τσι) αποτελεί ένα συλλογικό ουσιαστικό που ανάλογα με την χρήση του μπορεί να περιγράψει διάφορες πτυχές του φυσικού κόσμου. Η κατά κύριο λόγο ερμηνεία του στην Κινεζική ιατρική, είναι ¨μορφή ενέργειας¨.
Όταν χρησιμοποιείται μόνο του, περιγράφει το επίπεδο ενέργειας του οργανισμού ή την κόπωση π.χ. ανεπάρκεια του Qi.
Όταν το συνδυάσουμε με κάποιο όργανο του σώματος, αναφέρεται στην λειτουργία του συγκεκριμένου οργάνου π.χ. ανεπάρκεια του Qi του σπλήνα ή στασιμότητα του Qi του ήπατος.
Στην βιβλιογραφία της Κινεζικής Ιατρικής, το Qi αναφέρεται σαφώς στα επίπεδα ενέργειας ή σε κάποια πτυχή της λειτουργίας του ανθρώπινου σώματος. Δεν χρησιμοποιείται για να περιγράψει μια μαγική μορφή ενέργειας, ούτε κάτι το μεταφυσικό και το απόκοσμο.
Τι είναι η ¨Ουσία¨;
Η Ουσία (Jing) στην Κινεζική Ιατρική, είναι το στοιχείο εκείνο του σώματος που σχετίζεται με την σύσταση, την ανάπτυξη και την εξέλιξη του ατόμου. Είναι χαρακτηριστικό εκ γενετής και αφορά στενά στους νεφρούς και στην αναπαραγωγή.
Η Ουσία καταστρέφεται από έναν αγχωτικό και ανθυγιεινό τρόπο ζωής, καθώς και από άλλες αιτίες και αυτό οδηγεί στην παρουσία συμπτωμάτων όπως ανικανότητα, στειρότητα, κώφωση, γκρίζα μαλλιά ή φαλάκρα, γενικότερα συμπτώματα πρόωρης γήρανσης. Κάποιες πτυχές της Ουσίας μπορούν να συσχετιστούν με τα γονίδια και την κληρονομικότητα της βιοϊατρικής.
Τι είναι τα ¨σύνδρομα¨;
Στην Κινεζική Ιατρική δεν υπάρχει ασθένεια και η διάγνωσή της, αλλά σημάδια και συμπτώματα που υποδεικνύουν κάποια παθολογία. Αυτό καλείται ¨σύνδρομο¨.
Εξερευνώντας λοιπόν τα σημάδια και τα συμπτώματα, ένας θεραπευτής της Κινεζικής Ιατρικής μπορεί να διαγνώσει κάποιο σύνδρομο όπως ¨στασιμότητα του τσι του συκωτιού με θερμότητα¨, ή ¨ανεπάρκεια του γιανγκ του σπλήνα με υγρασία¨.
Κάθε σύνδρομο αντιπροσωπεύει κάποια ανισορροπία σε έναν τομέα της λειτουργίας του οργανισμού και όταν διαγνωστεί με την Κινεζική Ιατρική μπορεί να θεραπευτεί με τις ανάλογες κινεζικές θεραπείες.
Άλλες ορολογίες
Εκτός από το Γιν και το Γιανγκ, στην Κινεζική Ιατρική υπάρχει ορολογία για να περιγράψει και φυσικές ανισορροπίες με όρους όπως: θερμότητα, ψύχρα, στασιμότητα και ανεπάρκεια.
Η έννοια ¨θερμότητα¨ συναντάται συχνά στα συμπτώματα φλεγμονών, ενώ οι έννοιες ¨ψύχρα¨ και ¨ανεπάρκεια¨ σε συμπτώματα που σχετίζονται με μειωμένη μεταβολική δραστηριότητα.
Τα σύνδρομα : ¨στασιμότητα του τσι¨ και ¨στάση του αίματος¨, περιγράφουν καταστάσεις που οφείλονται σε εξασθενημένες λειτουργίες του οργανισμού ή σε κάποια συσσώρευση, που πρέπει να αντιμετωπιστεί. Ο όρος ¨στασιμότητα¨ σχετίζεται με πόνο ή ενόχληση και μπορεί να περιλαμβάνει μειωμένη δραστηριότητα του νευρικού συστήματος και διαταραχή στο κυκλοφορικό σύστημα.
Η ¨ξηρότητα¨, προκύπτει από την ¨θερμότητα¨ ή την ¨ανεπάρκεια του γιν¨ των υγρών του σώματος.
Ο ¨αέρας¨, περιγράφει συμπτώματα εξωτερικά του οργανισμού όπως: φαγούρα, ζαλάδα και τρέμουλο.
Η ¨υγρασία¨ και το ¨φλέγμα¨, περιγράφουν την συσσώρευση υγρών του σώματος, που δεν μπορούν να αποβληθούν.
Διαφορετικοί τρόποι για να περιγράψεις το σώμα
Υπάρχουν σαφώς πολλές ομοιότητες της Κινεζικής Ιατρικής με την Δυτική, καθώς και οι δύο ασχολούνται και περιγράφουν το ίδιο πράγμα: το ανθρώπινο σώμα. Παρόλα αυτά, το να μεταφράσεις πιστά τους όρους της Κινεζικής Ιατρικής είναι δύσκολο γιατί βλέπουν από διαφορετική πλευρά τον άνθρωπο και το σώμα του.
