Ο σακχαρώδης διαβήτης επηρεάζει εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως και η διατροφή αποτελεί θεμέλιο λίθο για τη διαχείρισή του. Αν έχεις διαγνωστεί με διαβήτη τύπου 1 ή τύπου 2, η τροφή δεν είναι απλώς ενέργεια. Είναι εργαλείο ρύθμισης της γλυκόζης και πρόληψης επιπλοκών.

Σε αυτόν τον οδηγό, ο διαιτολόγος εξηγεί τις διαφορές ανάμεσα στους δύο τύπους και προτείνει πρακτικές διατροφικές λύσεις, προσαρμοσμένες στις ανάγκες κάθε ατόμου.

Τι είναι ο διαβήτης τύπου 1 και τύπου 2;

Τύπος Διαβήτη	Τι συμβαίνει	Συχνότητα	Αντιμετώπιση
Τύπου 1	Το ανοσοποιητικό καταστρέφει τα β-κύτταρα του παγκρέατος. Δεν παράγεται καθόλου ινσουλίνη.	Συνήθως εμφανίζεται στην παιδική ή νεανική ηλικία.	Ινσουλινοθεραπεία, διατροφή, άσκηση
Τύπου 2	Το σώμα δεν χρησιμοποιεί σωστά την ινσουλίνη (ινσουλινοαντίσταση) ή/και δεν παράγει αρκετή.	Συνδέεται με τον τρόπο ζωής, εμφανίζεται κυρίως σε ενήλικες.	Διατροφή, απώλεια βάρους, άσκηση, φάρμακα ή ινσουλίνη

Γενικές Αρχές Διατροφής για Διαβήτη

Σταθερά γεύματα μέσα στην ημέρα: αποφεύγονται οι απότομες αυξομειώσεις της γλυκόζης.
Έλεγχος υδατανθράκων: προσοχή στις ποσότητες και στον γλυκαιμικό δείκτη.
Σύνθετοι αντί απλών υδατανθράκων: προτιμήστε δημητριακά ολικής άλεσης, όσπρια και λαχανικά.
Φυτικές ίνες: καθυστερούν την απορρόφηση της γλυκόζης.
Πρωτεΐνη και καλά λιπαρά: συμβάλλουν στον κορεσμό και τη ρύθμιση του σακχάρου.

Εξατομικευμένες Οδηγίες για Διαβήτη Τύπου 1

Οι πάσχοντες από διαβήτη τύπου 1 χρειάζονται ινσουλίνη και αυστηρότερο έλεγχο των υδατανθράκων για να ταιριάζει η χορήγηση ινσουλίνης με τα γεύματα.

Τι προσέχουμε:

Υπολογισμός υδατανθράκων (carb counting) σε κάθε γεύμα
Προγραμματισμένα σνακ για αποφυγή υπογλυκαιμιών
Μέτρηση γλυκόζης πριν και μετά από γεύματα

Παράδειγμα γεύματος:

Κοτόπουλο με κινόα και μπρόκολο
1 φρούτο (σε σωστή ποσότητα)
Νερό ή ρόφημα χωρίς ζάχαρη

Διατροφή για Διαβήτη Τύπου 2

Ο διαβήτης τύπου 2 μπορεί σε μεγάλο βαθμό να βελτιωθεί ή και αντιστραφεί με απώλεια βάρους, άσκηση και διατροφή.

Στόχοι διατροφής:

Ρύθμιση σακχάρου
Βελτίωση ινσουλινοαντίστασης
Μείωση σπλαχνικού λίπους
Ρύθμιση λιπιδίων και αρτηριακής πίεσης

Τι να προτιμάς στη διατροφή σου;

Τρόφιμα	Γιατί βοηθούν
Δημητριακά ολικής άλεσης	Έχουν χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη
Όσπρια	Πλούσια σε φυτικές ίνες και πρωτεΐνη
Λαχανικά	Χαμηλά σε θερμίδες, υψηλά σε αντιοξειδωτικά
Ψάρια και πουλερικά	Ποιοτική πρωτεΐνη, καλά λιπαρά
Ξηροί καρποί (ανάλατοι)	Βοηθούν στον κορεσμό και τον γλυκαιμικό έλεγχο

Τι να περιορίζεις;

Τυποποιημένα σνακ
Γλυκά και αναψυκτικά
Επεξεργασμένους υδατάνθρακες (λευκό ψωμί, ρύζι, ζυμαρικά)
Τρανς λιπαρά
Μεγάλα γεύματα ή ελλείψεις γευμάτων

Συχνότητα γευμάτων

3 κύρια γεύματα + 1–2 σνακ, ανάλογα με την αγωγή
Σταθερές ώρες βοηθούν στον καλύτερο γλυκαιμικό έλεγχο
Αποφυγή τσιμπολογήματος ή παράλειψης γευμάτων

Προσοχή στην ψυχολογία

Η διατροφή για διαβήτη δεν σημαίνει τιμωρία. Η συναισθηματική στήριξη, η καθοδήγηση και η εκπαίδευση είναι κρίσιμα στοιχεία της επιτυχίας. Μην φοβάσαι να ζητήσεις βοήθεια από έναν διαιτολόγο.

Υπόδειγμα Ημερήσιου Πλάνου (ενδεικτικό)

Πρωινό: Βρώμη με γάλα χαμηλών λιπαρών και κανέλα
Δεκατιανό: Φρούτο + 5 ανάλατοι ξηροί καρποί
Μεσημεριανό: Φακές με καρότο & πιπεριά, ψωμί ολικής
Απογευματινό: Γιαούρτι 2% με λίγα φρούτα
Βραδινό: Κοτόπουλο ψητό με σαλάτα και λίγο κινόα

Συχνές Ερωτήσεις

Πρέπει να μετράω κάθε θερμίδα;

Όχι απαραίτητα. Το σημαντικό είναι η ποιότητα και ποσότητα υδατανθράκων, καθώς και η ισορροπία στο πιάτο.

Μπορώ να τρώω φρούτα;

Ναι, με μέτρο. Προτίμησε φρούτα με χαμηλό γλυκαιμικό φορτίο (π.χ. φράουλες, μήλο) και απέφυγε τους χυμούς.

Πρέπει να κάνω διαφορετική δίαιτα αν έχω τύπου 1 ή τύπου 2;

Ναι, οι ανάγκες είναι διαφορετικές. Ο τύπου 1 χρειάζεται ινσουλίνη και μέτρηση υδατανθράκων, ενώ ο τύπου 2 εστιάζει περισσότερο σε απώλεια βάρους και αντίσταση στην ινσουλίνη.