Τι είναι ο εθισμός στο φαγητό

Ο εθισμός στο φαγητό είναι ένα σύνθετο πρόβλημα, το οποίο χρειάζεται να το προσεγγίσουμε από πολλές πλευρές για να το αντιμετωπίσουμε. Είναι θέμα υγείας και ευεξίας του οργανισμού μας. Πολλά προγράμματα υπόσχονται λύσεις. Αρκεί άραγε να σταματήσουμε απλά να καταναλώνουμε συγκεκριμένες τροφές για να το αντιμετωπίσουμε; Βοηθάει η αποτοξίνωση ή ακόμη και η ύπνωση που ορισμένοι προτείνουν; 

Ας δούμε αρχικά τον ορισμό του εθισμό στο φαγητό, τα συμπτώματα και τέλος το πώς να τον αντιμετωπίσουμε.

Ο ορισμός του εθισμού στο φαγητό

Λέμε ότι κάποιος είναι εθισμένος στο φαγητό όταν κάποια συγκεκριμένη τροφή ή ουσία επιβάλλεται στην χημεία του εγκεφάλου μας και μας οδηγεί στην υπερκατανάλωση αυτής της τροφής, με αποτέλεσμα να μας δημιουργεί προβλήματα υγείας και πρόσληψης βάρους.

Πρέπει εδώ να διαχωρίσουμε τον εθισμό σε κάποια τροφή και τον εθισμό στο φαγητό γενικότερα. Κάποιος που είναι εθισμένος σε μια τροφή, έχει την ανάγκη να καταναλώσει την συγκεκριμένη τροφή ή ουσία π.χ ζάχαρη, αλάτι, λιπαρά. Ο εθισμένος στο φαγητό όμως, έχει μια ανταγωνιστική σχέση με το φαγητό γενικότερα.

Ο εθισμός στο φαγητό δεν μπορεί να παραλληλιστεί με τον εθισμό στο αλκοόλ, τα ναρκωτικά, το τσιγάρο, το σεξ ή άλλα εξωτερικά ερεθίσματα. Το φαγητό είναι απαραίτητο για να επιβιώσουμε. Συνεπώς δεν γίνεται να εθιστούμε σε αυτό. Είναι σαν να λέμε ότι είμαστε εθισμένοι στον αέρα ή το νερό.

Ας προσέξουμε πριν βιαστούμε να χαρακτηρίσουμε τον εαυτό μας ως εθισμένο, γιατί μπορεί να μας οδηγήσει στο να ξοδέψουμε μια ζωή στο να πολεμάμε τον εθισμό.

Είστε εθισμένοι;

Πειράματα σε ανθρώπους και ζώα δείχνουν ότι για κάποιους ανθρώπους συγκεκριμένες τροφές, όπως η ζάχαρη, το αλάτι ή τα λιπαρά, ενεργοποιούν τα ίδια κέντρα ευχαρίστησης του εγκεφάλου όπως τα ναρκωτικά (ηρωίνη, κοκαΐνη).  Όταν καταναλώνουμε αυτές τις τροφές ο εγκέφαλός μας έχει αυξημένη αντίδραση στην ντοπαμίνη και έτσι τα κέντρα ευχαρίστησης τις αναζητούν όλο και περισσότερο.

Αυτή την διαπίστωση την γνωρίζουν οι κατασκευαστές τροφίμων και ονομάζουν το φαινόμενο αυτό ¨σημείο ευχαρίστησης¨. Φροντίζουν λοιπόν να κατασκευάζουν τροφές που να προκαλούν αυτή την αντίδραση και να διεγείρουν τους υποδοχείς της γεύσης. Αυτό κάνει ακόμη πιο δύσκολο το να αντισταθούμε σε τόσους γευστικούς πειρασμούς που υπάρχουν γύρω μας.

Τέτοιες τροφές είναι το παγωτό, τα γλυκά, η σοκολάτα, τα πατατάκια, οι ξηροί καρποί, το ψωμί, τα ζυμαρικά, τα τυριά, τα επεξεργασμένα κρέατα, η πίτσα, οι τηγανιτές πατάτες κ.α

Επιπροσθέτως, προστίθενται συνεχώς τεχνητά γλυκαντικά, χημικά, τεχνητά χρώματα και συντηρητικά στις τροφές, τα οποία έχουν επίσης επίδραση στον εγκέφαλό μας. Γίνονται έρευνες για την κατανάλωση των τροφών με πρόσθετα και ο άνθρωπος οδηγείται στο να γίνει το πειραματόζωο της βιομηχανίας τροφίμων, καταναλώνοντας συστατικά που δεν είναι συμβατά στην βιολογία μας και δεν υπήρχαν καν πριν 50 χρόνια.

Οι ειδικοί συμφωνούν ότι τα χημικά και οι τεχνητές τροφές έχουν μεγάλο αντίκτυπο στην υγεία μας και δημιουργούν εθισμό που είναι δύσκολο όσο κι αν θέλουμε να ξεπεράσουμε.

Το να καταναλώνουμε περιστασιακά τέτοιες τροφές δεν είναι κακό, αρκεί να μην γίνεται συνήθεια και προκαλεί βλάβες στην υγεία μας. Ας δούμε κάποια σημάδια που δείχνουν ότι μπορεί να είμαστε εθισμένοι στο φαγητό.

  • Το εθιστικό φαγητό μας οδηγεί στο να παίρνουμε βάρος ή μας δυσκολεύει να χάσουμε βάρος
  • Δεν ακούμε τα σημάδια της πείνας μας, αλλά καταναλώνουμε τις εθιστικές τροφές οποιαδήποτε στιγμή
  • Τα εθιστικά τρόφιμα προκαλούν συμπτώματα και ασθένειες και μας καθιστούν υποψήφιους για διαβήτη
  • Χρησιμοποιούμε τις εθιστικές τροφές για να ρυθμίσουμε την ενέργεια ή την διάθεσή μας. Θέλουμε ζάχαρη για να τονωθούμε ή ζυμαρικά για να ηρεμήσουμε
  • Ενοχοποιούμε τον εαυτό μας για τον εθισμό μας επειδή θεωρούμε ότι δεν έχουμε δύναμη θέλησης για να τον ξεπεράσουμε
  • Προτιμάμε τα εθιστικά τρόφιμα από τις θρεπτικές τροφές

Τώρα ας δούμε κάποιες τεχνικές για να πολεμήσουμε τον εθισμό και να αποκαταστήσουμε την υγιή μας σχέση με το φαγητό.

Αποτινάξτε τα δεσμά

Πολεμήστε τις εξαρτήσεις σας, βρείτε τις συναισθηματικές σας συνάψεις και τις σκέψεις που σας συνδέουν με τον εθισμό, για να απελευθερωθείτε. Ξεκινήστε την προσπάθεια.

Συνειδητοποιήστε το πρόβλημα

Η επίγνωση είναι το πρώτο βήμα για να αντιμετωπίσετε το πρόβλημα, όπως με όλους τους εθισμούς. Όταν αναγνωρίσετε ότι το φαγητό επηρεάζει την υγεία και την συμπεριφορά σας, έχετε κάνει την αρχή. Να είστε ευγενικοί με τον εαυτό σας και να καταλάβετε ότι δεν είναι θέμα θέλησης. Για να αλλάξουμε τον καταναγκασμό μας χρειάζεται επαναπρογραματισμός του νευρικού μας συστήματος.

Κάντε έρευνα

Καταγράψτε το ιστορικό του εθισμού και την αιτία ή τις καταστάσεις που τον προκάλεσαν. Πολλές φορές για να αντιμετωπίσουμε ένα αγχωτικό περιστατικό, καταφεύγουμε στην ζάχαρη ή σε τροφές που μας βοηθούν να χαλαρώσουμε και να αποσπάσουμε την προσοχή μας από το πρόβλημα. Είναι φυσικός μηχανισμός επιβίωσης. Όμως περνώντας η μπόρα, έχει αλλάξει η χημεία του οργανισμού με αποτέλεσμα να έχουμε ήδη εθιστεί. Βρίσκοντας την αιτία έχουμε κάνει το πρώτο βήμα στην επιτυχία.

Κάντε πλάνο

Ενώ έχετε αναγνωρίσει τον εθισμό στο φαγητό, μην προσπαθήσετε να αποκλείσετε απότομα κάποιες τροφές. Εθιστικές τροφές, όπως η ζάχαρη, προκαλούν δυνατές σωματικές εξαρτήσεις και μπορεί να προκαλέσουν συμπτώματα άγχους. Να περιμένετε ότι θα αισθανθείτε άσχημα σωματικά και συναισθηματικά. Δοκιμάστε τις αλλαγές όταν θα βρίσκεστε σε καλή ψυχολογική κατάσταση. Αναζητήστε την βοήθεια ειδικών ή ακόμη και του βελονισμού, ο οποίος βοηθάει σε δίαιτες.

Βρείτε υποκατάστατα

Αντικαταστήστε τις εθιστικές τροφές με φρέσκα, καλής ποιότητας, θρεπτικά τρόφιμα. Στην θέση της ζάχαρης βάλτε χυμούς και φρέσκα φρούτα. Φάτε αργά για να βοηθήσετε την πέψη. Βάλτε υψηλής ποιότητας πρωτεΐνες στην διατροφή σας, καθώς και ελαιόλαδο, ξηρούς καρπούς, σπόρους και αβοκάντο. Έτσι θα δημιουργήσετε κορεσμό και θα μειώσετε την ανάγκη σας για τις εθιστικές τροφές.

Η διαδικασία να ελευθερωθείτε από τον εθισμό στην τροφή θα είναι για σας μια πρόκληση. Θα αποκτήσετε όμως επίγνωση του εαυτού σας και θα μεταμορφωθείτε. Να είστε ευγενικοί και υπομονετικοί με τον εαυτό σας. Όπως και ο εθισμός δεν προέκυψε σε μια μέρα, έτσι θα χρειαστείτε χρόνο για να τον πολεμήσετε. Στο τέλος θα έχετε μια νέα σχέση με το φαγητό και το σώμα σας.

Scroll to Top