Στην σημερινή εποχή της πληθώρας των πληροφοριών, έχουμε πολλές επιλογές και στις δίαιτες που υπάρχουν σε αφθονία για να διαλέξουμε. Ο καθένας μας πρέπει να επιλέξει σύμφωνα με τις διατροφικές του συνήθειες την δίαιτα που του ταιριάζει. Αυτή, μαζί με έναν ικανό μεταβολισμό, θα τον βοηθήσει στο ταξίδι της καθημερινής σωστής διατροφής.
Μια τελευταία τάση στις δίαιτες, είναι η ¨παλαιολιθική δίαιτα¨ ή ¨δίαιτα των σπηλαίων¨. Επικρατεί η εντύπωση ότι αυτή υποστηρίζει διατροφή με χαμηλή περιεκτικότητα σε υδατάνθρακες και υψηλή σε πρωτεΐνες. Στην ίδια κατηγορία εντάσσουν, λανθασμένα και την κετογoνική δίαιτα. Σίγουρα έχουν κάποια κοινά στοιχεία, αλλά δεν είναι ίδιες.
Οι κετογoνική δίαιτα είναι δημοφιλής στον αθλητικό κόσμο, γιατί αλλάζει την μεταβολική κατάσταση του σώματος, επηρεάζει την χημεία του εγκεφάλου και συνεπώς την πηγή από όπου αντλεί την ενέργειά του.
Όπως ξέρουμε από την βιολογία, το σώμα μας τρέφεται από την γλυκόζη, όπως και τα κύτταρα του εγκεφάλου. Όταν ακολουθούμε κετογoνική δίαιτα, το σώμα καίει λίπος ως πηγή ενέργειας και όχι γλυκόζη. Αυτό προκύπτει επειδή το συκώτι μαθαίνει να μετατρέπει τα λιπαρά οξέα σε κετόνες. Έτσι το σώμα παίρνει την ενέργεια που χρειάζεται από το λίπος αντί της γλυκόζης όταν νηστεύουμε ή αποφεύγουμε τους υδατάνθρακες.
Αυτό μπορούμε να το διαπιστώσουμε αν τσεκάρουμε τα επίπεδα των κετονών στο αίμα ή στα ούρα μας. Αν είναι ανεβασμένα επικρατεί το φαινόμενο της κέτωσης στον οργανισμό, πράγμα που παρατηρείται στο σώμα και στην περίοδο ασιτίας.
Πώς λειτουργεί
- Γλυκογόνο : είναι μια πολυσακχαριτική δομή, αποτελούμενη από πολλαπλά μόρια γλυκόζης και χρησιμοποιείται ως πηγή ενέργειας και αποθήκευσή της, στα ζώα και τους μύκητες.
- Γλυκαγόνο : είναι μια πεπτιδική ορμόνη, η οποία αυξάνει τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα. Παράγεται στο πάγκρεας και έχει την αντίθετη επίδραση από αυτή της ινσουλίνης, αλλά είναι και οι δυο μέρη του ίδιου βιολογικού συστήματος ανάδρασης.
Για να γίνει κατανοητό, όταν το σώμα στερεύει από γλυκογόνο, απελευθερώνει γλυκαγόνο από το πάγκρεας. Το γλυκαγόνο είναι καταβολικό, που σημαίνει ότι μετατρέπει ή διασπά ουσίες. Έτσι μετατρέπει τα λιπαρά οξέα σε ενέργεια ώστε να δημιουργήσει κετόνες. Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο το αποτέλεσμα της κέτο δίαιτας είναι και τα χαμηλά επίπεδα γλυκόζης και βελτίωση στην αντίσταση στην ινσουλίνη.
Τι μπορούμε να φάμε όταν ακολουθούμε την κετογονική δίαιτα
Πολλοί ειδικοί στις δίαιτες κατατάσσουν την κετογονική δίαιτα στις δίαιτες με χαμηλή περιεκτικότητα σε υδατάνθρακες. Αυτό είναι σωστό, αλλά πρέπει να συμπληρώσουμε ότι διαφέρει από τις άλλες σε σχέση με την πρόσληψη λιπαρών και με την ποιότητα των τροφών. Ας δούμε από τι αποτελείται μια κέτο δίαιτα :
- Ποιοτικά λιπαρά: βούτυρο, αβοκάντο, βοδινό λίπος, ελαιόλαδο, λάδι καρύδας κλπ.
- Πρωτεΐνες: ψάρι, θαλασσινά, αυγά, αρνί, πουλερικά, βοδινό, χοιρινό κλπ.
- Λαχανικά: προτιμώνται λαχανικά με χαμηλή περιεκτικότητα σε υδατάνθρακες όπως αγκινάρες, μπρόκολο, σπαράγγια, κολοκύθα κλπ.
- Γαλακτοκομικά: πλήρη σε λιπαρά, σκληρά και μαλακά τυριά κλπ.
- Ξηροί καρποί: καρύδια, αμύγδαλα, κάσιους, κουκουνάρια, φουντούκια, σουσάμι κλπ.
Προσέξτε ότι η κετογενική δίαιτα δεν περιλαμβάνει σπόρους, ψωμί, πατάτες, όσπρια, φρούτα, γλυκά, μπισκότα, καραμέλες.
Τα οφέλη της κετογονικής δίαιτας στην αποκατάσταση ασθενειών
Επιληψία
Η κέτο δίαιτα δημιουργήθηκε από τον γιατρό Russel Wilder, το 1924, για την κλινική Mayo, ως θεραπεία για την επιληψία. Είχε τεράστια επιτυχία, αλλά με την εμφάνιση των φαρμάκων κατά των κρίσεων το 1940, έχασε έδαφος. Ο μηχανισμός σύμφωνα με τον οποίο βοηθάει στον έλεγχο των κρίσεων επιληψίας, ακόμη παραμένει ανεξήγητος. Σε όλο τον κόσμο, ερευνητές ψάχνουν το μυστικό κάνοντας μελέτες σε ζώα. Ακόμα και σήμερα, η δίαιτα αυτή είναι χρήσιμη για όσους πάσχουν από επιληψία.
Καρκίνος
Ο δρ. Dominic D’Agostino, ο οποίος ερευνά την μεταβολική θεραπεία με την ομάδα του στο Πανεπιστήμιο της Νότιας Φλόριντα, ανακάλυψε ότι όταν οι υδατάνθρακες αφαιρεθούν από την δίαιτα των πειραματόζωων, αυτά επιβίωναν από μεταστάσεις πολύ επιθετικών μορφών καρκίνου.
Είναι γνωστό ότι όλα τα κύτταρα, ακόμη και τα καρκινικά, λειτουργούν με την γλυκόζη. Αποδείχτηκε λοιπόν, ότι αν στερήσουμε την γλυκόζη από τα κύτταρα, όπως συμβαίνει στην κετογονική δίαιτα, τα κύτταρα αλλάζουν την πηγή ενέργειάς τους με τις κετόνες. Και αυτή η αλλαγή είναι ο καταλύτης, γιατί τα καρκινικά κύτταρα δεν μπορούν να κάνουν αυτή την αλλαγή, γιατί επιβιώνουν μόνο με την γλυκόζη.
Αυτός είναι και ο λόγος που συστήνεται δίαιτα με χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη. Ο δρ. D’Agostino εξηγεί η δομή των κυττάρων μας είναι εξαιρετικά ανθεκτική και παρουσιάζει ¨μεταβολική ευελιξία¨. Αυτό μπορούμε να το χρησιμοποιήσουμε ως όπλο στην μάχη με τον καρκίνο.
Παρατηρήθηκε επίσης ότι βοηθάει ασθενείς με Alzheimer να ανακτήσουν τις λειτουργίες της σκέψης και της μνήμης τους, βελτιώνει την λειτουργία των μιτοχονδρίων για νευρολογικές διαταραχές, βοηθάει τους διαβητικούς στον έλεγχο του σακχάρου και ανακουφίζει από τα συμπτώματα εκείνων που παρουσιάζουν αλλεργία την γλουτένη.
Άλλα οφέλη είναι:
- Βελτίωση της ακμής και των φλεγμονών του δέρματος
- Βελτίωση στα επίπεδα τριγλυκεριδίων και χοληστερόλης
- Απώλεια βάρους
- Διατροφικό κορεσμό
Ενέχει κινδύνους η κετογονική δίαιτα;
Είναι αλήθεια πως παρά τα οφέλη της κετογονικής δίαιτας όπως δείχνουν οι μελέτες, δεν ενδείκνυται για τον καθένα.
Η κέτωση μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση του ουρικού οξέος και υπερουρικαιμία, που παρατηρείται από τις αιματολογικές εξετάσεις. Αρχικά μπορεί να αισθανθούμε ευφορία και αυξημένη ενέργεια, αλλά αυτό οφείλεται στα υψηλά επίπεδα της κορτιζόλης που απελευθερώνεται για να διατηρήσει τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα. Αυτό όμως με την πάροδο του χρόνου οδηγεί σε κόπωση των επινεφριδίων.
Μερικοί, αφού περάσει αυτή η πρώτη θετική επιρροή της δίαιτας, αισθάνονται υποτονικοί και η απώλεια βάρους μετριάζεται. Άλλοι παρατηρούν απώλεια μαλλιών ή κρύα πόδια και χέρια. Οι γιατροί αποδίδουν αυτά τα συμπτώματα στην υπολειτουργία του θυρεοειδή και για να τα πολεμήσουμε προτείνουν αύξηση των υδατανθράκων. Επίσης, επειδή η κετογονική δίαιτα δεν περιλαμβάνει τροφές με φυτικές ίνες, όπως φρούτα, λαχανικά, σπόρους, είναι πιθανό να εμφανιστεί ήπια ή σοβαρότερη δυσκοιλιότητα.
Προβλήματα από την παρατεταμένη κετογένεση, είναι επίσης μείωση της οστικής μάζας, παγκρεατίτιδα, οφθαλμολογικά προβλήματα καθώς και ανωμαλίες στην έμμηνο ρύση των γυναικών. Όσο λοιπόν κι αν η κετογονική δίαιτα είναι θεραπευτική, εφαρμοζόταν υπο την επιτήρηση του δρ.Wilder το 1920.
¨Τελικά αξίζει να την δοκιμάσουμε; ¨ θα μπορούσε να ρωτήσει κανείς. Αν έχετε προβλήματα υγείας για τα οποία η κετογονική δίαιτα έχει παρατηρηθεί ότι βοηθάει, συζητήστε το με τον γιατρό σας και αποφασίστε. Αν πάλι θέλετε να χάσετε βάρος, είναι και αυτή μια από τις πολλές επιλογές.
