Οι τραυματικές εμπειρίες, τα ψυχικά τραύματα και ο συναισθηματικός μας κόσμος μπαίνουν συχνά κάτω από το μικροσκόπιο επιστημόνων και ερευνητών, οι οποίοι προσπαθούν να τα αναλύσουν. Έχουν καταλήξει λοιπόν στο συμπέρασμα ότι ψυχολογικά τραύματα στην παιδική ηλικία έχουν άμεση και δυνατή επιρροή στην μετέπειτα ζωή μας, σε προβλήματα υγείας και συμπεριφοράς, όπως και στις εξαρτήσεις και τους εθισμούς. Σύμφωνα με αυτό θα εξετάσουμε κατά πόσο τα παιδικά τραύματα μπορεί να επηρεάζουν και την αυξομείωση του βάρους.
Στις ανθρώπινες μελέτες υπάρχουν πολλοί παράγοντες που πρέπει να ληφθούν υπόψη για ένα σωστό αποτέλεσμα. Υπάρχουν πάντως μελέτες που συνδέουν τα ψυχικά τραύματα με το βάρος. Όπως το 2007 μια μελέτη σε Παιδιατρικό περιοδικό υποστηρίζει ότι κορίτσια που κακοποιήθηκαν σεξουαλικά, είχαν διπλάσιες πιθανότητες να γίνουν παχύσαρκες στα 24 τους χρόνια. Για πολλούς ισχύει η πιθανότητα κάποιο σεξουαλικό, συναισθηματικό ή και σωματικό τραύμα να οδηγήσει σε διατροφικές διαταραχές. Για άλλους, δεν υπάρχει τέτοια σύνδεση. Χωρίς να μπορούμε να καθορίσουμε τις αιτίες, προσπαθούμε να εξηγήσουμε τους μηχανισμούς με τους οποίους λειτουργεί το νευρικό μας σύστημα κάτω από το άγχος και τις τραυματικές εμπειρίες.
Η αιτιολογία για την πρόσληψη βάρους
Δεν μπορούμε να γενικολογούμε όταν μιλάμε για το βάρος. Ο καθένας μας αποτελεί μια ξεχωριστή οντότητα με τις ιδιαιτερότητές του. Κάποιος μπορεί να παίρνει βάρος επειδή υπάρχουν βιολογικοί λόγοι, όπως δυσλειτουργίες του θυρεοειδή αδένα. Για κάτι τέτοιο μπορεί να χρειαστεί κάποια φαρμακευτική αγωγή. Κάποιος άλλος μπορεί να παχαίνει γιατί τρώει περισσότερο από ότι χρειάζεται, για ψυχολογική παρηγοριά. Εδώ, χρειάζεται να ψάξουμε την αιτία της υπερφαγίας στον ψυχικό του κόσμο και να προσπαθήσει να απασχολήσει τον εαυτό του κάνοντας γυμναστική ή πηγαίνοντας βόλτα με φίλους ή οτιδήποτε άλλο τον αποσπάσει από το να τρώει μηχανικά για να αισθανθεί καλύτερα.
Η αύξηση βάρους προέρχεται από αύξηση της κορτιζόλης στο σώμα, ως αποτέλεσμα σε κάποια τραυματική εμπειρία. Είναι το αποτέλεσμα του σωματοποιημένου στρες ως αντίδραση στο μυαλό που δεν μπορεί να διαχειριστεί κάποιο τραύμα. Το βάρος παίζει ποικίλους ρόλους και τους καθορίζουμε εμείς και οι εμπειρίες μας. Για κάποιους μπορεί να συνδέεται με την σεξουαλική προσοχή ή την κοινωνική αποδοχή. Για εκείνους που έχουν τραυματικές εμπειρίες, η λύση βρίσκεται στην αιτία των τραυμάτων τους. Όταν την εντοπίσουν, θα μπορέσουν να φέρουν σε ισορροπία το βάρος και τις ορμόνες του άγχους που τους επηρεάζουν.
Οι τραυματικές εμπειρίες αφορούν καταστάσεις που μας έχουν συμβεί, μας έχουν επηρεάσει και δεν μπορούμε να τις διαχειριστούμε ώστε να τις διώξουμε. Έτσι παραμένουν και μας ταλαιπωρούν μέσω του νευρικού μας συστήματος με πολλές επεκτάσεις.
Η λειτουργία του νευρικού συστήματος – Άγχος και τραύμα
Η Μητέρα Φύση έχει ορίσει ότι για να μπορέσει να γίνει ο τοκετός όπως τον ξέρουμε, δεν μπορούμε να γεννιόμαστε πλήρως ανεπτυγμένοι. Αυτό μας συμβαίνει γύρω στο 18-24 χρόνια μας. Το νευρικό μας σύστημα και ο εγκέφαλός μας τότε είναι σε πλήρη ανάπτυξη. Χρειάζεται όλο αυτό το διάστημα από την γέννησή μας για να τελειοποιηθεί το νευρικό μας σύστημα, να βελτιώσουμε τον συντονισμό των μυών μας και να αποκτήσουμε πλήρη έλεγχο των σωματικών μας λειτουργιών. Έτσι περνάμε από την παιδική μας ηλικία στην ενηλικίωση και την ωριμότητα.
Από την βρεφική μας ηλικία μαθαίνουμε σε ένα σύστημα κοινωνικής συμμετοχής. Αυτό συμβαίνει όταν για παράδειγμα ένα μωρό κλαίει και η μητέρα του το καθησυχάζει και το φροντίζει. Συνηθίζουμε σε κάποιον που φροντίζει τις ανάγκες μας. Στη συνέχεια το νευρικό μας σύστημα, όταν σημάνει συναγερμό εξαιτίας κάποιου κινδύνου, μαθαίνουμε μόνοι να αντιμετωπίζουμε την κατάσταση. Αυτό μας κάνει δυνατούς, μετατρέποντας το άγχος μας σε εμπιστοσύνη στον εαυτό μας.
Αν όμως το μυαλό μας δεν λειτουργήσει αποφασιστικά και μας οδηγήσει σε παθητικότητα και πάγωμα, γινόμαστε ευάλωτοι σε κάθε είδους τραύμα. Πρέπει να χρησιμοποιήσουμε τις άμυνες του οργανισμού μας για να κινητοποιηθούμε. Είναι καλύτερα να στηριχθούμε στον εαυτό μας λειτουργώντας θεραπευτικά, αντί να περιμένουμε από τον κοινωνικό μας περίγυρο για βοήθεια, για να μην ακροβατούμε ανάμεσα στον πανικό και την εξάρτηση.
Αυξομείωση βάρους και τραύμα
Ως ενήλικες και κυρίως όσοι έχουν την κηδεμονία παιδιών, πρέπει να προσέχουμε να μην δημιουργούμε τραύματα προσκόλλησης. Πρέπει να παραμερίζουμε τις δικές μας ανάγκες προσωρινά, ώστε να βοηθάμε να ρυθμιστεί το νευρικό σύστημα των παιδιών για να διαχειριστούν τα συναισθήματά τους. Τα τραύματα προσκόλλησης μπορεί να επαναλαμβάνονται σε πολλές κοντινές μας σχέσεις και πρέπει να αντιμετωπιστούν.
Αν δεν καταφέρνουμε να διαχειριζόμαστε τα συναισθήματά μας για να είμαστε ήρεμοι και αν δεν έχουμε κάποιον να το φροντίσει για μας ή μας δημιουργούν οι άλλοι προβλήματα, είναι πιθανό να στραφούμε στο φαγητό ή το ποτό ή τις ουσίες για παρηγοριά. Με αυτόν τον τρόπο βέβαια, απομακρυνόμαστε από τον εαυτό μας κι έτσι δεν νοιώθουμε τις πραγματικές του ανάγκες για να δώσουμε λύσεις. Έτσι μπαίνουμε σε έναν φαύλο κύκλο πανικού και απελπισίας.
Θεραπεύοντας τα τραύματα
Για να ξεκινήσουμε την ίαση από τα τραύματα, πρέπει να βρούμε τις αιτίες οι οποίες μας οδήγησαν στην πρόσληψη βάρους. Είναι εφικτό και δεν πρέπει να νομίζουμε ότι θα περάσουμε μια ζωή με το παραπανίσιο βάρος που μας πρόσθεσαν τα ψυχικά μας τραύματα. Το σώμα μας έχει τις δικές του δικλείδες ασφαλείας και προσπαθεί να συντονιστεί με τις ανάγκες μας, ακόμα κι όταν το υποσυνείδητό μας δεν μπορεί να τις διαχειριστεί.
Είναι σημαντικό να μπορέσουμε να μάθουμε τον τρόπο να ανακουφίζουμε και να ρυθμίζουμε το νευρικό μας σύστημα, με εποικοδομητικό τρόπο, ώστε να αποφεύγουμε τραυματικές καταστάσεις. Βοηθάει πάντα να αποφεύγουμε τοξικές σχέσεις για να αποφεύγουμε το άγχος και να κοιμόμαστε αρκετά. Σε αυτό θα βοηθήσει να μην πίνουμε καφέ το βράδυ. Άλλες δραστηριότητες όπως το περπάτημα, η γιόγκα, ένα μασάζ αλλά και η σωστή διατροφή βοηθούν στην ισορροπία του οργανισμού μας. Με αυτόν τον τρόπο μπορεί να ελαττώσουμε την ανάγκη μας για περιττό φαγητό και να τονώσουμε την αυτοπεποίθησή μας.
