Έχεις βρεθεί ποτέ να ανοίγεις το ψυγείο όχι επειδή πεινάς, αλλά επειδή αισθάνεσαι στρες, μοναξιά ή πλήξη; Αν ναι, δεν είσαι μόνος/η. Αυτό που ζεις είναι συναισθηματική πείνα, και είναι πιο κοινή απ’ όσο νομίζεις.
Ένας έμπειρος διαιτολόγος μπορεί να σε βοηθήσει να τη διακρίνεις, να την κατανοήσεις και να τη διαχειριστείς – χωρίς ενοχές, χωρίς στερήσεις, με σεβασμό στον εαυτό σου.
Τι είναι η συναισθηματική πείνα;
Η συναισθηματική πείνα είναι η επιθυμία για φαγητό που προκύπτει όχι από πραγματική ανάγκη του σώματος, αλλά ως απάντηση σε συναισθήματα όπως:
- Άγχος
- Θλίψη
- Βαρεμάρα
- Μοναξιά
- Νευρικότητα
- Ακόμα και χαρά (π.χ. “το γιορτάζω με φαγητό”)
Σε αντίθεση με τη φυσιολογική πείνα, εμφανίζεται ξαφνικά, έντονα και με craving για συγκεκριμένες τροφές, συνήθως γλυκά ή αλμυρά.
Γιατί συμβαίνει;
Το φαγητό ενεργοποιεί νευροδιαβιβαστές όπως η ντοπαμίνη και η σεροτονίνη – μας κάνει να νιώθουμε προσωρινά «καλά». Γι’ αυτό καταφεύγουμε στο φαγητό όταν βιώνουμε έντονα συναισθήματα. Είναι ένας μηχανισμός ανακούφισης.
Όμως δεν λύνει το πρόβλημα – απλώς το καλύπτει προσωρινά, οδηγώντας συχνά σε:
- Ενοχές
- Βουλιμικά επεισόδια
- Αδυναμία ελέγχου
- Αύξηση βάρους
- Κακή εικόνα σώματος
Ποια είναι η διαφορά από τη φυσιολογική πείνα;
| Φυσιολογική Πείνα | Συναισθηματική Πείνα |
|---|---|
| Έρχεται σταδιακά | Εμφανίζεται ξαφνικά |
| Μπορείς να περιμένεις | Θες να φας ΤΩΡΑ |
| Νιώθεις χορτασμένος/η στο τέλος | Συνεχίζεις να τρως |
| Δέχεσαι ποικιλία τροφών | Θες συγκεκριμένα τρόφιμα |
| Δεν συνοδεύεται από ενοχές | Νιώθεις τύψεις & αυτοκριτική |
Πώς σε βοηθάει ο διαιτολόγος;
Ο διαιτολόγος δεν σου λέει «απλώς μην τρως». Σε βοηθά:
Να μάθεις να ξεχωρίζεις τα είδη της πείνας
Μέσα από συζήτηση, ημερολόγια και τεχνικές αναστοχασμού, εκπαιδεύεσαι να εντοπίζεις τι αισθάνεσαι, τι χρειάζεσαι, και αν αυτό σχετίζεται με πραγματική πείνα.
Να οργανώσεις ένα σταθερό διατροφικό πρόγραμμα
Τα συχνά γεύματα μειώνουν τα “cravings” και την αστάθεια σακχάρου, που πυροδοτούν τη συναισθηματική πείνα.
Να ενισχύσεις την αυτοπαρατήρηση και την κατανόηση του εαυτού σου
Μέσω τεχνικών όπως ημερολόγιο πείνας – συναισθήματος, mindfulness, καταγραφή σκέψεων.
Να αντιμετωπίσεις τις αιτίες (σε συνεργασία με ψυχολόγο αν χρειαστεί)
Ο διαιτολόγος μπορεί να συνεργαστεί με ψυχολόγο ή ψυχοθεραπευτή, αν ενδείκνυται, για ολιστική προσέγγιση.
Παραδείγματα από την πράξη
Η Ελένη, 42 ετών, εργαζόμενη μητέρα, ανέφερε “λιγούρες” κάθε απόγευμα. Μέσα από συνεργασία με διαιτολόγο και ημερολόγιο πείνας, ανακάλυψε πως αυτό συνδεόταν με ενοχές & κόπωση. Μάθαμε να οργανώνει γεύματα και να προσφέρει στον εαυτό της άλλες μορφές φροντίδας, πέρα από το φαγητό.
Πώς ξεκινάς
Το πρώτο βήμα είναι η επαφή με έναν διαιτολόγο που αναγνωρίζει τον ψυχολογικό ρόλο του φαγητού και δεν προσεγγίζει το θέμα απλά ως “θερμίδες μέσα – θερμίδες έξω”.
Η Αλεξάνδρα Τσαπάλου προσφέρει εξατομικευμένες συνεδρίες διατροφής, με έμφαση στη συναισθηματική προσέγγιση και την ολιστική υποστήριξη, συμπεριλαμβανομένου του βελονισμού, για τη ρύθμιση της όρεξης και της διάθεσης.
Πηγές:
- Harvard Health: Understanding emotional eating
- Psychology Today: Emotional Eating
- American psychiatric Association: Emotional Eating and Eating Disorders
