Σύστημα οργάνων

Σύστημα οργάνων και η ενεργειακή σύνδεση τους

Το σύστημα οργάνων, η λειτουργία του αλλά και οι παθολογίες, στην παραδοσιακή κινεζική ιατρική (TCM) διαφέρουν ριζικά από εκείνη της σύγχρονης δυτικής ιατρικής.

Είναι πολύ σημαντικό να μπορέσει κάποιος να κατανοήσει αυτή τη διαφορά, καθώς μόνο έτσι μπορεί να αντιληφθεί και να θεραπεύσει τη νόσο. Κάθε σύστημα οργάνων έχει αντίκτυπο στα άλλα συστήματα οργάνων, όταν υπάρχει ενεργειακή ανισορροπία.

Μια ασθένεια μπορεί να έχει πολλές διαφορετικές μορφές ανάλογα με τις γενετικές προδιαθέσεις, τις συνήθειες του τρόπου ζωής, την ιδιοσυγκρασία του κάθε ανθρώπου αλλά και τις διατροφικές συνήθειες.

Το να μελετήσει κάποιος το σύστημα οργάνων αλλά  και να κατανοήσει την κινεζική ιατρική θεωρία δεν είναι μια απλή υπόθεση, αλλά έχουμε προσπαθήσει με απλό τρόπο να βοηθήσουμε να το κατανοήσετε, έτσι ώστε να μπορείτε να έχετε έναν οδηγό για τη δική σας υγεία και ευεξία. Πριν ξεκινήσουμε να αναφέρουμε τους μηχανισμούς που συνδέουν τα πέντε όργανα, ας θυμηθούμε λίγο τη θεωρία των πέντε στοιχείων.

Η θεωρία των πέντε στοιχείων αφορά τις πτυχές της ζωτικής ενέργειας qi και είναι το ξύλο, η φωτιά, η γη, το μέταλλο και το νερό. Η θεωρία των πέντε στοιχείων επικεντρώνεται στο ότι η ισορροπία μεταξύ τους διατηρεί την καλή υγεία. Το κάθε στοιχείο αντιπροσωπεύει ένα από τα βασικά πέντε όργανα του ανθρώπινου οργανισμού.

  • Το ξύλο αντιπροσωπεύει το συκώτι
  • Η φωτιά αντιπροσωπεύει τη καρδιά
  • Η γη αντιπροσωπεύει το σπλήνα
  • Το μέταλλο αντιπροσωπεύει τον πνεύμονα
  • Το νερό αντιπροσωπεύει τα νεφρά

Σύστημα οργάνων – Πως συνδέονται τα πέντε όργανα μεταξύ τους 

Το συκώτι, η καρδιά, ο σπλήνας, ο πνεύμονας, τα νεφρά, τα βασικά πέντε όργανα, συνδέονται απόλυτα μεταξύ τους. Για να είμαστε πιο ακριβείς, βρίσκονται σε σχέση συνεργασίας ενεργειακά και έχουν τους δικούς τους κανόνες λειτουργίας. Οι κανόνες που διέπουν τα πέντε όργανα περιλαμβάνουν έναν κύκλο αμοιβαίας δημιουργίας (παραγωγικός κύκλος), έναν κύκλο ελέγχου και αντιελέγχου, σε απόλυτη ισορροπία.

Σύστημα οργάνων – Κύκλος αμοιβαίας δημιουργίας (παραγωγικός κύκλος)

Ο κύκλος αμοιβαίας δημιουργίας αναφέρεται στον τρόπο με τον οποίο τα στοιχεία δημιουργούν το ένα το άλλο. Το ξύλο καίγεται εύκολα και παράγει φωτιά. Η φωτιά παράγει στάχτη κι έτσι σχηματίζει γη. Η γη περιέχει ορυκτά από όπου εξορύσσονται τα μέταλλα.

Όταν το μέταλλο θερμανθεί και ψυχθεί, μπορούμε να δούμε σταγονίδια νερού στην επιφάνειά του. Έτσι, το μέταλλο δημιουργεί νερό. Το νερό συμβάλλει στην ανάπτυξη των δέντρων, και κατ΄επέκταση παράγει ξύλο. Η θεωρία των πέντε στοιχείων επισημαίνει ότι ο κύκλος είναι αέναος και βοηθά ασταμάτητα την αλλαγή και τη μεταβολή.

Στα κινεζικά, η λέξη «σενγκ» για την παραγωγή, περικλείει αρκετές άλλες σημασίες όπως εκείνες της δημιουργίας, της προαγωγής, της θρέψης, της υποστήριξης και της ενίσχυσης. Ο τρόπος με τον οποίο τα Πέντε Στοιχεία δημιουργούνται μπορεί να παραλληλιστεί με το ανθρώπινο σώμα. Συγκεκριμένα με τη σχέση ανάμεσα στη μητέρα και στο παιδί, γιατί μόνο μια μητέρα μπορεί να γεννήσει ένα παιδί.

Για παράδειγμα, η φωτιά είναι η μητέρα της γης εφόσον η γη γεννά φωτιά. Σε αντιστοιχία τώρα με το σώμα, η καρδιά (που ενέχει το στοιχείο της φωτιάς) είναι η μητέρα του σπλήνα (στοιχείο της γης) επειδή η καρδιά υποστηρίζει και προάγει τη λειτουργία του σπλήνα. Αν η λειτουργία της καρδιάς είναι ανεπαρκής, αναπόφευκτα επηρεάζεται και ο σπλήνας.

Σύμφωνα με την παραδοσιακή κινεζική ιατρική, ένα πρόβλημα καρδιάς θα δημιουργήσει πρόβλημα και στο κυκλοφοριακό. Γι’ αυτό, ο σπλήνας δεν μπορεί να προάγει την ομαλή μεταβολή του Τσι και του αίματος λόγω έλλειψης αρμονίας. Αυτή η ανισορροπία μπορεί να είναι ήπιας μορφής, μα σε σοβαρά περιστατικά, μπορεί να οδηγήσει σε ασθένεια.

Σύστημα οργάνων Κύκλος αμοιβαίου ελέγχου

Ο κύκλος αμοιβαίου ελέγχου αναφέρεται στον τρόπο με τον οποίο τα στοιχεία περιορίζουν και ελέγχουν το ένα το άλλο. Το ξύλο διασπά το χώμα και απορροφά τα συστατικά της γης, ελέγχοντας έτσι τη γη. Η γη συγκρατεί νερό σε πολλά σημεία, και καθώς τα φράγματα εμποδίζουν τις πλημμύρες, η γη ελέγχει το νερό. Το νερό σβήνει τη φωτιά, και γι’ αυτό ελέγχει τη διάδοσή της εμποδίζοντας πιθανές πυρκαγιές.

Η φωτιά ελέγχει το μέταλλο με την ικανότητά της να το λιώνει. Το μέταλλο γίνεται τσεκούρι και κόβει το ξύλο σε κομμάτια, κι επομένως ελέγχει το ξύλο. Η θεωρία των πέντε στοιχείων διατείνεται ότι ο έλεγχος αυτός επαναλαμβάνεται κυκλικά ως μια αντίθετη δύναμη. Στόχος είναι να εξισορροπηθεί η δύναμη της αμοιβαίας δημιουργίας. Οι αρχές της αμοιβαίας δημιουργίας και ελέγχου των Πέντε Στοιχείων βρίσκονται σε άρρηκτη σχέση, εμποδίζοντας το χάος.

Σύστημα οργάνων Κύκλος υπερελέγχου

Στη φύση, το ξύλο ελέγχει τη γη. Στο σώμα, το συκώτι (στοιχείο του ξύλου) ελέγχει τον σπλήνα (στοιχείο της γης) και  αναστέλλει τις λειτουργίες του έτσι, ώστε να λειτουργεί πιο ισορροπημένα.

Αν η δραστηριότητα του συκωτιού αυξηθεί αρκετά, τότε θα επέλθει μπλοκάρισμα στη λειτουργία του σπλήνα προκαλώντας ανισορροπία στο σώμα. Αυτό συμβαίνει επειδή η υπερβολική δραστηριότητα του συκωτιού παράγει φωτιά, που με τη σειρά της επηρεάζει την ομαλή λειτουργία του qi. Χωρίς ομαλή ροή του qi για αρχή, ο σπλήνας δεν μπορεί επιτυχώς να μεταφέρει και να μεταμορφώσει.

Αν ο εχθρός είναι πολύ δυνατός, το στοιχείο που υπερισχύει, περιορίζει από μόνο του τον εαυτό του κατά έναν αντίστροφο τρόπο. Όταν το ξύλο είναι πολύ δυνατό και το τσεκούρι που το ελέγχει πολύ αμβλύ, το τσεκούρι δεν μπορεί να κόψει το ξύλο και ίσως σπάσει ως αποτέλεσμα της αντίδρασης της δύναμης αυτής στην προσπάθεια να το κόψει.

Αυτό αναπαριστά τον αντίστροφο περιορισμό, επειδή το ξύλο μπορεί να περιορίσει το μέταλλο και το μέταλλο το ξύλο. Στο σώμα μας, αν ο σπλήνας λειτουργεί υπερβολικά, το συκώτι που έχει τον έλεγχο θα περιοριστεί επίσης κατά έναν αντίστροφο τρόπο.

Η υπερδραστηριότητα του σπλήνα θα παράξει θερμότητα και υγρασία, που δεν θα μπορέσει να απελευθερωθεί επαρκώς στο σώμα. Η ελεγχόμενη αυτή υγρή θερμότητα θα αυξήσει τη θερμοκρασία του συκωτιού και της χοληδόχου κύστης. Όταν αυτό συμβεί, η χοληδόχος κύστη δεν μπορεί πια επαρκώς να εκκρίνει χολή και έρχεται η ασθένεια.

Συσχετίσεις ανάμεσα στα πέντε όργανα

Τα φαινόμενα που συμβαίνουν στον φυσικό κόσμο ομαδοποιούνται σε καθένα από τα πέντε στοιχεία σύμφωνα με τις ιδιότητες, τις λειτουργίες και την εμφάνισή τους.

Η θεωρία των πέντε στοιχείων αναλύει κι άλλες συσχετίσεις που μπορούν να γίνουν ανάμεσά τους. Χρησιμοποιώντας το ξύλο ως παράδειγμα, μπορούμε να απεικονίσουμε τις διάφορες σχέσεις του με τη φύση και το σώμα.

Την άνοιξη, το ξύλο είναι σε αφθονία, και ο καιρός είναι ζεστός με αεράκι. Το γρασίδι και τα δέντρα αρχίζουν να φύονται και να αναπτύσσονται. Πράσινο χρώμα καλύπτει τις πεδιάδες και όλα ανήκουν στο στοιχείο του ξύλου και συνδέονται το ένα με το άλλο με μια σχέση συνέργειας.

Στο σώμα, το συκώτι, που είναι επίσης μέρος του στοιχείου του ξύλου, είναι υπεύθυνο για τη διάδοση και εξασφάλιση της απαλής ροής του qi όπως ο άνεμος πλημμυρίζει απαλά τα πάντα στην ατμόσφαιρα. Στα κινεζικά, η λειτουργία αυτή περιγράφεται ως «ράντισμα».

Όπως βλασταίνει το γρασίδι, έτσι και το συκώτι χρειάζεται να είναι μαλακό, ελαφρύ και απαλό για μια επιθυμητή κατάσταση υγείας. Επιπρόσθετα, το συκώτι είναι επίσης συνδεδεμένο από άποψη λειτουργίας και φυσιολογίας με τα μάτια και τη χολή. Οι άνθρωποι οι οποίοι έχουν ίκτερο που προκαλείται από απόφραξη στη χοληδόχο κύστη ή από κακή λειτουργία του συκωτιού, έχουν κίτρινα μάτια.

Σύστημα οργάνων – Διαγνωστικές και θεραπευτικές εφαρμογές σε επιλεγμένα όργανα

Νεφρά

Τα νεφρά ανήκουν στο στοιχείο του νερού. Καθώς το νερό υποστηρίζει τη γέννηση και την ανάπτυξη των φυτών, τα νεφρά υποστηρίζουν τη γέννα, την ανάπτυξη και την ωριμότητα των ανθρώπων.

Η θεωρία των πέντε στοιχείων αναφέρει ως κύρια λειτουργία των νεφρών την αποθήκευση του Γινγκ. Το Γινγκ είναι μια ουσία σημαντική για την αναπαραγωγή, την ανάπτυξη και την ωριμότητα, και επιπρόσθετα παρέχει ζωτικότητα για να εκτελούνται καθημερινές λειτουργίες. Γι’ αυτό, στην παραδοσιακή κινέζικη ιατρική τα νεφρά είναι γνωστά ως η ρίζα της ζωής.

Αναφορικά με το στοιχείο του νερού, τα νεφρά επίσης ελέγχουν το νερό, έτσι η δυσαρμονία του νερού στο σώμα, μπορεί επίσης να είναι σημάδι δυσαρμονίας στα νεφρά. Για παράδειγμα, η ακράτεια των ούρων υποδηλώνει πρόβλημα στα νεφρά. Αυτό συμβαίνει επειδή τα νεφρά συνδέονται με τα αυτιά, που ανήκουν στο στοιχείο του νερού.

Το χρώμα είναι άλλη μία ένδειξη για τη μη ομαλή λειτουργία των νεφρών. Οι ασθενείς με νεφρική ανεπάρκεια συνήθως έχουν πιο σκούρο δέρμα από το κανονικό. Από τη σκοπιά της δυτικής ιατρικής, αυτό συμβαίνει εξαιτίας της ανικανότητας των νεφρών να αποβάλλουν τις τοξίνες που συσσωρεύονται στο αίμα και στο σώμα. Από τα αρχαία χρόνια, οι χειροπράκτες της παραδοσιακής κινεζικής ιατρικής μπορούσαν να διαγνώσουν την ανεπάρκεια των νεφρών καθώς συσχέτιζαν το σκούρο δέρμα με δυσαρμονία στα νεφρά. Αυτό συμβαίνει γιατί και το μαύρο χρώμα και τα νεφρά ανήκουν στην κατηγορία του νερού.

Άλλο παράδειγμα με το οποίο συσχετίζονται τα νεφρά είναι το αίσθημα του φόβου. Ένα άτομο που φοβάται σε συγκεκριμένες καταστάσεις μπορεί να εμφανίσει ακράτεια ούρων. Πάλι, η σχέση ανάμεσα στον φόβο και στα νεφρά και στην κύστη ανήκουν στο στοιχείο του νερού και είναι αυτή που προκαλεί ακράτεια κι όχι  κάτι άλλο.

Συκώτι

Όπως προαναφέρθηκε, το συκώτι ανήκει στο στοιχείο του ξύλου που ελέγχει τη ροή του qi. Αν ένα άτομο είναι θυμωμένο, το συκώτι θα επηρεαστεί και η δυσαρμονία που θα εκδηλώσει θα εμφανιστεί μέσα από το δέρμα του προσώπου που θα πάρει μια πράσινη απόχρωση.

Εφόσον το συκώτι συνδέεται με τα μάτια, θολούρα και διαταραχές της όρασης σχετίζονται με δυσλειτουργία στο συκώτι σύμφωνα με την παραδοσιακή κινεζική ιατρική. Αποκαθιστώντας την ενεργειακή λειτουργία του συκωτιού, θα θεραπευτούν και τα προβλήματα στα μάτια.

Αφήστε ένα Σχόλιο

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

Scroll to Top