Ανήκετε στην κατηγορία των ανθρώπων που δεν χορταίνουν όσο κι αν φάνε, που καταβροχθίζουν το γεύμα τους, που τρώνε ανεξέλεγκτα; Υπάρχει για όλους κάποια στιγμή που μπορεί να φάγαμε χωρίς συνείδηση του τι καταναλώνουμε.
Υπάρχουν λοιπόν διαφορές ανάμεσα στην πολυφαγία, την παρορμητική κατανάλωση τροφής ή την υπερκατανάλωση; Πώς όλα αυτά που μοιάζουν ίδια, μπορεί να διαφέρουν και πότε είναι επικίνδυνα για την υγεία μας; Ας προσπαθήσουμε να τα ξεχωρίσουμε.
Ο ορισμός της πολυφαγίας
Η παρορμητική κατανάλωση τροφής είναι ο,τιδήποτε καταναλώνουμε πέρα από την πείνα και τον κορεσμό μας. Ορίζει την κατάσταση που τρώμε χωρίς πραγματικά να πεινάμε, αλλά από παρόρμηση. Κοντά σε αυτή την κατάσταση βρίσκεται και η υπερκατανάλωση. Λέμε ότι υπερκαταναλώνουμε τροφή όταν ναι μεν πεινάμε και τρώμε, αλλά συνεχίζουμε ακόμα κι όταν έχουμε χορτάσει.
Η πολυφαγία, από την άλλη, είναι ακόμη πιο προχωρημένη κατάσταση από την υπερκατανάλωση. Σε αυτή την φάση το άτομο δεν έχει επαφή με την αίσθηση της πείνας ή του κορεσμού. Τρώει ασυνείδητα, καταβροχθίζοντας τα πάντα και θεωρεί ότι αυτό είναι μια κακή συνήθεια ή έλλειψη δύναμης θέλησης. Στην πραγματικότητα αυτό είναι το σύμπτωμα ενός προβλήματος που υποβόσκει.
Εκτός ελέγχου
Η πολυφαγία κάνει την εμφάνισή της συνήθως όταν κάποιος προσπαθεί έντονα να έχει υπο αυστηρό έλεγχο την ζωή του, τις σχέσεις του, ακόμα και την διατροφή του. Προσπαθώντας λοιπόν να χάσει ή να ελέγξει το βάρος του, βάζει περιορισμούς στην ποσότητα, την συχνότητα και το είδος της τροφής. Αυτό σημαίνει ότι μπορεί να περιορίζουμε τα λίπη, τους υδατάνθρακες και να αυξάνουμε την άσκηση. Μειώνουμε τα γεύματα και τις ποσότητες ή ακόμη δεν τρώμε όλη την ημέρα, για να χάσουμε βάρος.
Ακολουθώντας αυτές τις τακτικές, το φαγητό χάνει την αίσθηση της ευχαρίστησης που μας προσφέρει η κατανάλωσή του. Η πολυφαγία μας ωθεί να τρώμε απερίσκεπτα, γρήγορα, πέρα από την θέλησή μας και κάτι τέτοιο δεν ωφελεί πουθενά. Δεν προσφέρουμε στον οργανισμό ό,τι χρειάζεται και δεν παίρνουμε ευχαρίστηση. Αντίθετα, τρώγοντας αργά και καταναλώνοντας θρεπτικές τροφές, το στόμα, το στομάχι, αλλά και ο εγκέφαλός μας δουλεύουν αρμονικά για να προωθήσουν τα θρεπτικά συστατικά της τροφής στον οργανισμό, ώστε να λειτουργεί σωστά.
Όταν η πολυφαγία είναι συνεχόμενη, αποτελεί διατροφική διαταραχή και είναι επικίνδυνη για την υγεία. Είναι όμως αυτή το πρόβλημα, ή απλώς η έκφραση κάποιας άλλης κατάστασης που χρειάζεται αντιμετώπιση; Μήπως στερείτε τον εαυτό σας από το φαγητό και το σώμα σας επαναστατεί αποζητώντας το; Μήπως δεν παίρνεται αρκετά θρεπτικά συστατικά από τις τροφές που καταναλώνετε και το σώμα σας ζητάει κι άλλη τροφή; Το φαγητό είναι πρωταρχική ανάγκη για την επιβίωσή μας και δεν μπορούμε να το ξεγελάσουμε ότι δεν την χρειάζεται. Είναι σίγουρο ότι θα υπερισχύσει αυτή του η ανάγκη.
Πολλές φορές ωστόσο η πολυφαγία είναι απλά ένα σύμπτωμα κάποιας άλλης κατάστασης που υπάρχει στην ζωή μας. Όπως όταν καταπιέζουμε συναισθήματα ή είμαστε σε μια δυστυχισμένη σχέση ή εργαζόμαστε σε μια δουλειά που δεν μας αρέσει. Σε τέτοιες περιπτώσεις μπορεί να ψάξουμε παρηγοριά στο φαγητό, μιας και έχει την ικανότητα να μας ¨μουδιάζει¨ εγκεφαλικά και να μας κάνει να ξεχνάμε τον πόνο, την θλίψη, τον θυμό ή την απογοήτευση.
Είναι αποδεκτό να συμβεί κάποιες φορές αυτή η κατάσταση, το επικίνδυνο είναι να γίνει καθημερινότητα και να χάσουμε πια τον έλεγχο από τα χέρια μας.
Μεταμορφωμένη δύναμη
Η πολυφαγία κρύβει μέσα της μεγάλη δύναμη και αυτό δεν είναι απαραιτήτως κακό. Αρκεί να βρούμε τρόπο να μετατρέψουμε αυτή την δύναμη σε θετική για τον εαυτό μας. Να την μεταμορφώσουμε σε σοφία και δύναμη να φροντίσουμε και να θρέψουμε τον οργανισμό μας σωστά.
Δεν πρέπει να αφήσουμε την πολυφαγία να πάρει τον έλεγχο της σωστής διατροφής. Αντίθετα πρέπει να βρούμε ευχαρίστηση στην τροφή, να μην στερηθούμε τροφές όπως οι υδατάνθρακες. Προσθέστε στην διατροφή σας ξηρούς καρπούς, αβοκάντο, φρέσκα φρούτα, αυγά, τυρί δημητριακά ολικής άλεσης κλπ. Επιτρέψτε στον εαυτό σας ένα κομμάτι σοκολάτα ή ένα κέρασμα. Τροφές που σας προσφέρουν ευχαρίστηση καθησυχάζουν τον οργανισμό επιβεβαιώνοντάς τον ότι όλα είναι εντάξει και προάγουν την πέψη.
Η πολυφαγία προκαλεί στρες στον οργανισμό. Κουράζει τα επινεφρίδια, τα όργανα που ρυθμίζουν τις ορμόνες του άγχους, επειδή τα υπερφορτώνει και απορρυθμίζονται. Έτσι μπορεί να παρουσιαστεί κόπωση, σύγχυση στο μυαλό και προβλήματα ύπνου. Για να βοηθήσετε τα επινεφρίδια να ηρεμήσουν, δώστε τους χρόνο και καταναλώστε σούπες, χυμούς από λαχανικά και τσάι από βότανα.
Μιλήστε για τα συναισθήματά σας και μην τα καταπιέζετε, είτε σε προσωπικό είτε σε επαγγελματικό επίπεδο. Αν συναισθήματα όπως θυμός, προδοσία αλλά και ενθουσιασμός δεν εκφράζονται, θα βρουν άλλο τρόπο να κάνουν την παρουσία τους αισθητή. Άλλοι μπορεί να το ρίξουν στο ποτό, άλλοι στον τζόγο ή στα ψώνια και άλλοι στην πολυφαγία.
Δεν είναι εύκολο να είναι κανείς ειλικρινής με τον εαυτό του και με τους άλλους, αλλά αξίζει τον κόπο γιατί βρίσκεις ελευθερία έτσι. Πρέπει να αντιμετωπίζουμε τις προκλήσεις, τις σχέσεις και τα συναισθήματά μας, χωρίς να τα αποφεύγουμε και τότε θα αισθανθούμε δυνατοί και ελεύθεροι. Τότε και η πολυφαγία δεν θα βρει χώρο στην ζωή μας.
